herdenkingssteen wederopbouw,  hoeve Vianen
herdenkingssteen wederopbouw, hoeve Vianen Foto: Gemeente

Open Monumentendag: Historische fietsroute

Historie Texel Actief

In Nederland wordt op zaterdag 12 september Open Monumentendag gehouden en ook op Texel is het feest. De corona-uitbraak zorgt gelukkig niet voor afstel, maar wel voor een Open Monumentendag waarbij de veiligheid van alle betrokkenen voorop staat. Dit jaar dus weinig ‘binnenkijkers’, maar wel deze prachtige historische fietsroute over het mooiste eiland van de wereld. 

De fietsroute


Kaap Skil

Startbij Museum Kaap Skil in Oudeschild. Hier is speciale aandacht voor het korte verhaal van ruim 1000 jaar dijkenbouw op Texel, de vondsten uit gezonken schepen voor de Texelse kust in het museum en het verhaal over de Texelse dijken. 

  • Ga via De Ruyterstraat, het Buurtje en het Skillepaadje naar Brakestein. Kijk vlak voor Brakestein eens om naar het Zeemanskerkje; vanaf dit punt is goed te zien dat het op een terp gebouwd is.
  • De tuin van Brakestein is te bezichtigen. Neem ook een kijkje bij de Wezenputten. Neem ook eens een kijkje door de roosters van de putten en zie de bijzondere varens die daar groeien.
  • Fiets vervolgens verder over het Skillepaadje tot de kruising met het Doolhof. Voor de kruising ziet u rechts de Wezenplaats, daar tegenover Rozenhouten aan de overzijde het Lagerhuis en het Sandershuis. Bij Rozenhout was vroeger een bijzondere pleziertuin met slingerbosje en een moestuin. Deze grensde aan de moestuin van het Huis met de Put, vrijwel tegenover Brakestein. Ze worden, met het Doolhof en de tuin van Brakestein, tot leven gewekt in het verhaal van Jan Holwerda. www.historischeverenigingtexel/nieuws
  • Ga linksaf het Doolhof op. Maak eventueel een korte wandeling door het Doolhof.


Job Schepers

Fiets vanaf het Doolhof verder en sla op de T-kruising rechtsaf de Schansweg op, over de Hoge Berg. Ga op de T-kruising linksaf de Schilderweg/Schilderend op.

  • Op Schilderend 101 staat het huis Flevo. Het werd gebouwd in verband met de versterking van de Texelse zeedijk als onderdeel van de Zuiderzeewerken. Het huis diende als tijdelijke huisvesting voor een waterstaatsingenieur. Het zand dat nodig was voor de dijkwerken op Texel kwam onder andere van fort De Schans en uit de Zandkuil bij het Eikenbosje aan het Skillepaadje.


Naar keuze gaat u via het centrum van Den Burg (pas op, mogelijk afgesloten voor fietsverkeer) of op de rotonde op het Schilderend rechtsaf via de Bernhardlaan naar de Kogerstraat. Op het eind van de Kogerstraat rechtsaf het fietspad op en na de kruising met Georgiëweg bent u bij de bunkers van Texla. Onder voorbehoud van coronamaatregelen en het weer geven de bunkeronderzoekers daar een toelichting. 

Daarna volgt u het fietspad van de Georgiëweg en de Waalderweg tot u vlak voor De Waal linksaf slaat, de Bomendiek op.

  • De Bomendiek, beter gezegd, de Waaldam, is het oudste dijklichaam van Texel. Hij damde de Langwaal af en vormde de verbinding tussen de pleistocene keileemopduikingen van Tienhoven en De Waal. Rechts ziet u de PKNkerk van De Waal 

Volg het Hogereind en geniet van de monumentale panden.

Aan het eind van het Hogereind volgt u het fietspad langs de Oosterenderweg richting Oosterend. Op de eerste afslag na de rotonde slaat u rechtsaf, de Spangerweg in. Op de eerste driespong gaat u rechtuit, op de tweede driesprong volgt u de Spangerweg rechtsaf.

  • Hier ziet u aan uw linkerhand een woning en vervolgens een lage miniatuurwoning. Dat is de voormalige noodwoning van hoeve Schiller.
  • Aan uw rechterhand ziet u een boomgaard met een oude moerbeiboom en de veldschuur van Schiller. Woning, veldschuur en noodwoning vormen samen het wederopbouwcomplex Schiller. 


Op de volgende kruising gaat u linksaf de Nesweg in, langs onder andere boerderij De Nes. In Oosterend gaat de Nesweg over in de Achtertune.

Vanaf de Achtertune kunt u de monumentenwandeling door Oosterend maken (op zaterdag 12 september, Open Monumentendag, traditioneel gecombineerd met de jaarlijkse visrookwedstrijd).

Via de Achtertune rijdt u door tot Zevenhuizen, linksaf langs de oude buurtschap Zevenhuizen en op de T-kruising gaat u rechts de Oosterweg op tot de hoek met de Zwinweg.

  • Hier staat een voormalige wierschuur. Als u nog in Oost wilt kijken en naar de molen van ’t Noorden wilt, doe dat en geniet. Kom vervolgens terug naar de hoek Oosterweg/Zwinweg.

Vervolgens fietst u de Zwinweg op, die op de dijk tussen Polder ’t Noorden en Eierland overgaat in de Slufterweg.

  • De eerste boerderij in Eierland, aan uw linkerhand, is een wederopbouwschuur van de boerderij Jachtlust.
  • De eerste boerderij rechts, Vianen, is ook een wederopbouwboerderij. In de voorgevel van de schuur van Vianen ziet u de Wederopbouwgedenktegel: een uit het vuur springende Nederlandse leeuw en een jaartal, symbool voor verwoesting en herrijzenis. 

Van onze partners