Wist u dat op Texel…

Over Texel zijn veel bijzondere wetenswaardigheden te vertellen. Onze redactie deed een greep in de vele weetjes over het grootste Waddeneiland.

Texelse schapen

De Texelaar is een wereldberoemd schapenras. Voor het eerst gefokt in de jaren dertig van de vorige eeuw, voortgekomen uit het oorspronkelijke soort de Pielsteert. Fokkers houden elke eerste maandag van september de Texelse schapenfokdag. In het voorjaar lopen er zo’n 35.000 lammetjes in de weides.

Ouwe Sunderklaas

Op 12 december viert Texel sinds mensenheugenis Ouwe Sunderklaas. Speulers gaan verkleed en gemaskerd de straat op en nemen met hun voorstellingen eilandgenoten op de hak. Het feest staat, net als de meierblis (zie hieronder) op de werelderfgoedlijst van immaterieel cultureel erfgoed.

Meierblis

Op 30 april worden overal op Texel grote stapels snoeihout in brand gestoken. Een oude traditie, waarmee volgens een oude legende de terugkeer van het licht wordt gevierd.

Russenoorlog

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, op 6 april 1945, kwamen Georgische soldaten in opstand tegen hun Duitse superieuren. De Georgiërs waren gedwongen in Duitse krijgsdienst getreden en hier gelegerd. Dat leidde tot een bloedige oorlog (Texelaars spreken van ‘Russenoorlog’), waarbij zowel aan Duitse als Georgische zijde veel doden te betreuren vielen. Er waren ook veel Texelse burgerslachtoffers. De Georgische begraafplaats op de Hogeberg herinnert eraan en Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel biedt veel informatie.

Groen-zwart

“Groen zwart – Texels in het hart”, staat in de kop van de Texelse Courant, die al bestaat vanaf 1887. Groen en zwart zijn de kleuren van de Texelse vlag.

De Cocksdorp

Texels jongste dorp is vernoemd naar Nicolas Joseph de Cock, stichter van polder Eierland. In de nieuw aangelegde polder werd in 1836 een dorp gesticht dat aanvankelijk Nieuwdorp heette, maar later naar de inpolderaar werd genoemd: De Cocksdorp.

Oppervlakte

Texel heeft een oppervlakte van 170 vierkante kilometer. De lengte is 20 kilometer en de gemiddelde breedte 8 kilometer. Texel heeft rond de 13.500 inwoners, de hoofdbron van bestaan is toerisme. Daarnaast zijn er de landbouw, de visserij en andere sectoren.

Eiland

Texel was tot 1170 verbonden met het vasteland. Door de Allerheiligenvloed van dat jaar werd het een eiland. De harde kern wordt gevormd door de Hoge Berg, een lage stuwwal, ontstaan na de een-na-laatste IJstijd.

Stadsrechten

Texel kreeg in 1415 stadsrechten. Graaf Willem VI gaf het eiland op 26 maart van dat jaar dezelfde rechten als steden als Amsterdam en Haarlem.

Eigen dialect

Texel heeft een eigen dialect. Tesselaars “weune in een huus”en “er lóópe skéépe op de diek”. Kenmerk is ook dat bij voltooid deelwoorden ‘ge’ wordt weggelaten (dat hei’k deen – dat heb ik gedaan).

Landschap

Het landschap is rijk en zeer divers. Brede zandstranden, duinen, bos, polderland, dijken en kwelders. Bijzonder natuurfenomeen is de Slufter. Een stelsel van kreken en geulen binnen de duinketen aan de noordwestkant van het eiland, dat in rechtstreekse verbinding staat met de zee.

Hoogste punt

Wat is het hoogste punt op Texel? Je zou denken de Hogeberg. Deze keileembult tussen Den Burg en Oudeschild van 15 meter hoog is ontstaan tijdens een van de ijstijden. Maar toch niet het hoogste punt van het eiland. Dat is de Seetingsnol. Dit duin nabij De Koog is 24,8 meter hoog.

Diepste punt

Waar ligt het diepste punt tussen Texel en Den Helder? Dat is de Helsdeur. Het ligt in het Marsdiep, nabij Den Helder. Daar is het (momenteel) circa 46 meter diep.

Gerard Timmerman