Zilveren pronkbeker uit eeuwenoud scheepswrak

Een zogenoemde pronkbeker, die meer dan vierhonderd jaar begraven onder het zand op de zeebodem lag, is tot 9 september te zien in museum Kaap Skil in Oudeschild.

De pronkbeker is afkomstig uit het wrak van een groot houten zeilschip, dat op de bodem van de Waddenzee ligt en een paar jaar geleden door Texelse duikers werd ontdekt. Nader onderzoek wees uit dat het Palmhoutwrak, zoals het werd genoemd, een unieke collectie objecten bevatte uit de rijkste jaren van de Gouden Eeuw. Naast onderdelen van een garderobe van adellijke herkomst (waaronder de inmiddels wereldberoemde zijden japon), werd bijvoorbeeld ook zilverwerk gevonden.

Een verguld zilveren pronkbeker was er niet best aan toe. Het object was in drie delen gebroken en deels platgedrukt. Het zeewater had gezorgd voor een donkere laag corrosie. Experts hebben de beker zorgvuldig gerestaureerd, zodat deze nu weer in volle glorie te zien is. Het pronkstuk is versierd met bloempatronen, vazen en mascarons. Op de deksel staat een sculptuur van de Romeinse oorlogsgod Mars. Alleen het bijbehorende schild is verloren gegaan. De beker is vermoedelijk aan het eind van de zestiende eeuw gemaakt in Neurenberg, dat bekend stond om z'n kundige edelsmeden.

Zoals de naam al zegt, waren pronkbekers om mee te pronken. Zo'n zilveren bokaal, al dan niet verguld, fraai versierd en van een flinke afmeting, trok behoorlijk de aandacht. Alleen de heel rijken konden zich zulke kostbaarheden veroorloven. Op schilderijen die welgestelde mensen van zichzelf lieten maken, werden soms ook pronkbekers afgebeeld.

Het Palmhoutwrak was een zwaarbewapende straatvaarder, geschikt voor de handel op de Middellandse Zee. De vondsten vertellen het verhaal over dit relatief onbekende, maar zeer belangrijke handelsgebied van de Hollandse schepen in de zeventiende eeuw. De Palmhoutwrakcollectie wordt momenteel onderzocht en geconserveerd. Het onderzoek is te volgen op een groot touch screen in de tentoonstelling.